De Hop kwam recentelijk nog op mijn pad voor een opdracht waarbij ik een bierlabel mocht maken; ik heb dansende bellen getekend en een stiekeme oproep tot guerilla gardening erin verstopt. (Maar die mag ik nog niet laten zien). Toch is het mooi dat deze kennis weer terug kan keren in mijn werk; dat de lessen en karaktereigenschappen van onze ecologische bondgenoten terugkeren in (aan de oppervlakte lijkend) ongerelateerde ontwerp-uitingen.

Bij het zoeken naar de geschiedenis van planten en hoe ze in relatie stonden tot mensen (gebruik, verhalen, cultivatie) kom ik vaak bronnen tegen die verwijzen naar de Kelten, specifiek naar Keltische druïden. Mijn internetomzwervingen (en een vluchtige romance) brachten me bij de druïdische kalender - of in ieder geval, de verschillende variaties daarop. Een kalender die met de geometrie van de zonscycli op ons halfrond werkt. Equinoxen, tussen-equinoxen, feesten van donker, feesten van oogst, feesten van inkeer... Ik woonde een imbolc viering bij; het tussen-feest halverwege midwinter en de lente-equinox.

Het is nu winter - de symboliek van de winter is een van slaap of sterfte - zij die slapen verstillen, houden zich koest onder de grond, verbergen hun energiereserves in wortels of knollen. Zij die sterven geven hun lichaam terug aan de grond om langzaam verteerd te worden in een laatste gift terug aan het systeem waar ze in geleefd hebben. Althans, dit is mijn interpretatie van de hoofdgedachte van de winter. Inkeer, terugkeer, een ondergronds-zijn. Dingen waar we in onze westerse haastmaatschappij misschien geen tijd of ruimte voor willen maken. Ik denk aan de eeuwige haagbeukjes die, als het ware, een poging doen om maar níet toe te geven dat het winter is. De aanlegger van de haagbeuk wil niet tot de grond keren. (Kritische noot: en naaldbomen dan?) We hebben echter ook de toverhazelaar, die fonkelende gele bloemen draagt zelfs als er een flink pak sneeuw ligt. Wat zegt zij? Is zij zich fier aan het verzetten tegen de winter, of geeft zij ons een knipoog, draagt een kleine toorts die ons doet denken aan de paardenbloemen en andere gele weelde die in de lente en zomer uit de grond komt.

Ergens zoek ik naar een verschil tussen enerzijds een onwilligheid om de natuurlijke flow van dingen te accepteren en aan de andere kant het vooruit durven blikken naar een hoopvolle tijd van licht en vrolijkheid.

---

Een ecosysteem werkt naar een (semi) stabiele staat vanoptimale complexiteit. Wat we in de stad doen is de successie van groen overplaveien met asfalt en tegels, aangewezen parken en groenstroken - in zekere zin kan is dat ook een uitdrukking van een ecosysteem; het menselijk-maatschappelijke stedelijke ecosysteem. Maar in dat proces gaan we een nóg grotere mate van complexiteit tegen. Het menselijke ecosysteem mag floreren en het niet-menselijke ecosysteem mag dat niet; of gecontroleerd en in minder uitdrukkelijke mate. Toch een sterk antropocentrische, eco-onderdrukkende houding. We hebben in de stad plekken nodig waar we bewust kunnen zien hoe een systeem als dit zich ontwikkelt, hoe er ieder jaar iets nieuws gebeurt, hoeveel weelde er ontstaat als de mens niet, of minimaal ingrijpt. Moet it één plek zijn - het stedelijk museum van ecologische successie? Of zullen we de mens langs alle stadia leiden met een successiesafari?